Terapia behawioralno – poznawcza

Co warto wiedzieć o terapii poznawczo-behawioralnej?

Terapia poznawczo-behawioralna jest dominującą formą psychoterapii na świeci. W Polsce rozwija się bardzo dynamicznie już od ponad 10 lat. Jest szeroko stosowana zarówno przez psychologów, terapeutów, jak i lekarzy – najprawdopodobniej dlatego, że to jeden z najbardziej przebadanych nurtów psychoterapii, której skuteczność potwierdzają badania kliniczne.

Terapia poznawczo-behawioralna jest szczególnie skuteczna w leczeniu:

• Uzależnień
• Depresji
• Napadów paniki i nadmiernego zamartwiania się
• Fobii (w tym fobii społecznej i agorafobii)
• Zaburzenia obsesyjno-kompulsywnego („nerwicy natręctw”)
• Zaburzeń odżywiania (bulimii, anoreksji, kompulsywnego objadania się i otyłości)
• Fobii społecznej
• PTSD (zaburzenia stresowego pourazowego)
• Zaburzeń snu
• Przewlekłego bólu i zmęczenia
• Złości
• Problemów występujących u dzieci i młodzieży

Zastosowanie tej formy terapii ma też udowodniony wpływ na poprawę funkcjonowania i samopoczucia osób z diagnozą schizofrenii i zaburzenia afektywnego dwubiegunowego (CHAD).

Ponadto terapia poznawczo-behawioralna pomaga uporać się z poczuciem ciągłego przygnębienia, poczuciem winy, uporczywymi, negatywnymi myślami o sobie i niską samooceną. Umożliwia uwolnienie się od nadmiernego strachu, bolesnych wspomnień. W trakcie terapii kładziony jest nacisk na rozwijanie umiejętności radzenia sobie z silnymi emocjami i stresem oraz kształtowanie sposobów konstruktywnego rozwiązywania problemów, co przekłada się na poprawę sytuacji zawodowej i osobistej.

Informacje dotyczące terapii można znaleźć na oficjalnej stronie Polskiego Towarzystwa Terapii Poznawczej i Behawioralnej (PTTPB). http://www.pttpb.pl
oraz European Association for Behavioural and Cognitive Therapies (EABCT) – największej europejskiej organizacji zrzeszającej towarzystwa terapii poznawczej i behawioralnej z różnych krajów. www.eabct.eu

Na czym polega terapia poznawczo-behawioralna

Terapia poznawczo-behawioralna zakłada, że każdy człowiek ma charakterystyczny sposób myślenia o sobie, o innych, a także własne przekonania dotyczące świata ukształtowane przez wcześniejsze doświadczenia. To wszystko wpływa na to, jak aktualnie interpretuje spotykające go wydarzenia, jak na nie reaguje i jakie uczucia w nim wzbudzają. Wspólnie z terapeutą dąży się do poprawy komfortu życia poprzez pracę nad zmianą dysfunkcjonalnych przekonań i szkodliwych nawyków, stanowiących przyczynę problemów i źródło emocjonalnego cierpienia.

Kto powinien wybrać terapię poznawczo-behawioralną?

Terapia poznawczo-behawioralna jest przeznaczona dla osób w różnym wieku – od dzieci i młodzieży aż po osoby starsze. Została także przystosowana do pracy z osobami o zróżnicowanym wykształceniu, pochodzeniu, czy kulturze. Oprócz indywidualnej pracy z terapeutą stosuje się ją także w terapii grupowej, par i rodzin. Co więcej terapia poznawczo-behawioralna to metoda leczenia powszechnie stosowana przez lekarzy, psychologów i terapeutów w pracy z osobami z diagnozą zaburzeń psychicznych i somatycznych w szpitalach, a następnie w opiece ambulatoryjnej.

Skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej

Sukces terapii poznawczo-behawioralnej wynika z faktu, że jej metody oparte są na rzetelnych badaniach naukowych, które są aktualizowane na bieżąco, a każda nowa technika pracy poddawana jest szczegółowej analizie, sprawdzającej jej skuteczność.

Terapia poznawczo-behawioralna to skuteczną metodą leczenia niezwykle szerokiego zakresu problemów i zaburzeń, przy jednocześnie bezpiecznej i przede wszystkim wymagającej mniej czasu formie oddziaływań terapeutycznych.

Przebieg terapii

Najważniejszą kwestią, jeszcze zanim podejmie się właściwą pracę, jest precyzyjne określenie problemu, a co za tym idzie czasu, jaki będzie potrzebny do jego rozwiązana. Po takiej „diagnozie” wspólnie z terapeutą ustala się cele pracy indywidualnej.

W następnym kroku rolą terapeuty jest dotarcie do mechanizmów, jakie przyczyniły się do powstania i utrwalenia zaburzenia, nawyku, negatywnego stylu myślenia, czy zachowania będącego źródłem kłopotów i złego samopoczucia.

Na tej podstawie terapeuta tworzy szczegółowy plan terapii. Dobiera odpowiednie metody i techniki pracy oraz określa przybliżony czas trwania terapii lub jej poszczególnych etapów.

Terapia poznawczo-behawioralna z założenia kładzie bardzo duży nacisk na usamodzielnienie osoby korzystającej z pomocy i przygotowanie jej tak, aby w przyszłości sama radziła sobie z ewentualnymi problemami, korzystając z wiedzy i umiejętności zdobytych w trakcie pracy z terapeutą. Dlatego oprócz realizacji założonych celów, zmniejszenia lub wyeliminowania trudności, istotnym elementem terapii poznawczo-behawioralnej jest również zapobieganie nawrotom, czyli wykształcenie takich umiejętności i sposobów radzenia sobie, które obniżą ryzyko powrotu do stanu sprzed podjęcia terapii.