Hortiterapia – metoda terapii wykorzystująca rośliny i ogrody w pracy z pacjentami, polega na wykonywaniu w ogrodzie pracy fizycznej związanej z utrzymaniem ogrodu (czynna) i/lub przebywaniu w otoczeniu pięknie zagospodarowanej zieleni (bierna). Hortiterapia jest stosowana w postępowaniu z depresją, zaburzeniami psychicznymi i niepełnosprawnością, autyzmem, demencją starczą, a także jako metoda leczenia uzależnień i resocjalizacji więźniów.
Hortiterapia bierna to doznania sensoryczne podczas przebywania w ogrodzie, pobudzanie zmysłów poprzez obserwowanie barwnej roślinności, podziwianie aromatu ziół i kwiatów oraz wsłuchiwanie się w odprężające dźwięki ogrodu.
Hortiterapia czynna polega na bezpośrednim kontakcie pacjentów z roślinami i poznawanie ich poprzez dotyk, a przede wszystkim wykonywanie drobnych prac ogrodowych: sianie i sadzenie roślin, opieka nam nimi oraz obserwowanie jak się zmieniają i rosną, a także tworzenie prac artystycznych z wykorzystaniem materiału roślinnego.
Terapia w otoczeniu ogrodu stymuluje ośrodkowy układ nerwowy, pobudza rozwój narządów zmysłu, zwiększa sprawność i koordynację ruchową, obniża poziom stresu, napięcia i agresji, poprawia samopoczucie, działa relaksująco i odprężająco, podnosi poczucie własnej wartości i pewności siebie, uczy samodzielności, poprawia pamięć, koncentrację i pobudza kreatywność, zwiększa zdolność do obserwacji otoczenia, wywołuje zaciekawienie i rozbudza chęci do działania.